CTY TNHH Phát Triển Công Nghệ Sinh Hóa Hoàng Long

Bệnh đậu mùa khỉ, giống như bệnh đậu mùa, là một thành viên của nhóm Orthopoxvirus. Có 2 biến chủng riêng biệt (các nhóm sinh vật tương tự có nguồn gốc từ một tổ tiên chung) của bệnh đậu mùa khỉ: biến chủng Tây Phi và biến chủng lưu vực Công-gô. Cho dù có tên gọi như vậy, động vật linh trưởng không phải người không phải là ổ chứa vi rút đậu mùa khỉ. Mặc dù chưa biết ổ chứa, nhưng ứng viên hàng đầu là các loài gặm nhấm nhỏ (ví dụ như sóc) trong các khu rừng nhiệt đới của Châu Phi, chủ yếu là ở phía tây và trung Phi.

Trong lịch sử, bệnh ở người chủ yếu chỉ giới hạn trong các trường hợp lẻ tẻ và dịch bệnh xảy ra không thường xuyên, chủ yếu là ở châu Phi. Hầu hết các trường hợp được báo cáo là ở Cộng hòa Dân chủ Công-gô. Kể từ năm 2016, các trường hợp có chẩn đoán xác định cũng đã được báo cáo ở Sierra Leone, Liberia, Cộng hòa Trung Phi, Cộng hòa Công-gô và Nigeria. Tỷ lệ mắc bệnh gia tăng đáng kể ở Châu Phi kể từ năm 2000 được cho là do ngừng tiêm vắc xin phòng bệnh đậu mùa vào năm 1980; nhưng có giảm nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ ở những người đã được tiêm vắc xin phòng bệnh đậu mùa, thậm chí > 25 năm trước đó. Các trường hợp bị bệnh đậu mùa khỉ ở châu Phi cũng ngày càng gia tăng do con người ngày càng xâm phạm vào môi trường sống của các loài động vật mang vi rút này.

Trước năm 2022, các ca bệnh bên ngoài châu Phi có liên quan trực tiếp đến việc đi đến miền tây và miền trung châu Phi hoặc liên quan trực tiếp đến động vật nhập khẩu từ khu vực này. Một đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ đáng chú ý đã xảy ra ở Hoa Kỳ vào năm 2003, khi những loài gặm nhấm bị nhiễm bệnh được nhập khẩu từ châu Phi để làm vật nuôi đã lây lan vi rút sang những con chó nuôi trên đồng cỏ, sau đó lây nhiễm sang người ở miền Trung Tây. Đợt bùng phát liên quan đến 37 ca bệnh có chẩn đoán xác định và 10 ca bệnh có lẽ là xảy ra ở 6 tiểu bang, nhưng không có ca tử vong (1).

Kể từ tháng 5 năm 2022, các trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ đã được báo cáo ở khoảng 70 quốc gia nơi căn bệnh này không có dịch bệnh lưu hành. Tình trạng lây truyền từ người sang người liên tục ở bên ngoài Châu Phi đã được chứng minh. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ năm 2022 là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng được quốc tế quan tâm. Phần lớn các ca bệnh có chẩn đoán xác định ở các quốc gia không có dịch bệnh lưu hành là ở Châu Âu và Bắc Mỹ. Hơn 3500 trường hợp đã được báo cáo ở Hoa Kỳ tính đến tháng 7 năm 2022 . Tất cả các ca bệnh liên quan đến đợt bùng phát toàn cầu năm 2022 đều là biến chủng ở Tây Phi. Các ca bệnh đã được báo cáo chủ yếu ở nam giới có quan hệ tình dục với nam giới, nhưng bệnh đậu mùa khỉ cần phải được cân nhắc đến ở bất kỳ ai có biểu hiện phát ban giống với bệnh đậu mùa khỉ (2, 3).

Trong quá trình lây truyền từ động vật sang người, bệnh đậu mùa khỉ có lẽ là đã lây truyền qua dịch cơ thể, bao gồm các giọt nước bọt hoặc các giọt bắn ở đường hô hấp hoặc tiếp xúc với dịch tiết của vết thương. Điều này có thể xảy ra qua vết cắn hoặc vết xước của động vật hoặc qua việc sơ chế và tiêu thụ thịt động vật bị nhiễm bệnh.

Quá trình lây truyền từ người sang người xảy ra khi tiếp xúc gần và lâu. Các con đường lây truyền bao gồm các giọt bắn ở đường hô hấp khi tiếp xúc trực diện hoặc tiếp xúc thân thể thân mật kéo dài, tiếp xúc trực tiếp với các tổn thương do lây nhiễm hoặc với các loại dịch khác của cơ thể và đồ vật truyền bệnh qua tiếp xúc với quần áo hoặc đồ vải bị nhiễm vảy ở tổn thương hoặc dịch cơ thể. Quá trình lây truyền từ mẹ sang thai nhi có thể xảy ra qua nhau thai. Hiện vẫn chưa rõ liệu tình trạng lây truyền có thể xảy ra qua tinh dịch hoặc qua dịch âm đạo hay không. Trong đợt bùng phát năm 2022, nhiều ca bệnh xảy ra do lây truyền khi quan hệ tình dục hoặc quan hệ thân mật, nhưng tình trạng này có thể do tiếp xúc trực tiếp với các tổn thương do lây nhiễm hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết ở đường hô hấp.

Thời gian ủ bệnh từ 1 đến 2 tuần nhưng có thể lâu nhất là 3 tuần. Những người có khả năng lây nhiễm từ khi các triệu chứng bắt đầu cho đến khi tất cả các tổn thương đóng vảy và tróc vảy để lộ ra làn da khỏe mạnh. Quá trình này thường mất từ 2 đến 4 tuần.

Dựa trên một nghiên cứu về lây truyền ở Châu Phi, đã có báo cáo về tỷ lệ tấn công thứ cấp tổng thể sau khi tiếp xúc với nguồn bệnh đã biết của con người là 3% và tỷ lệ tấn công lên đến 50% ở những người sống chung với người bị nhiễm bệnh đậu mùa khỉ (4). Tình trạng lây truyền trong môi trường bệnh viện đã được ghi nhận trong một môi trường có lưu hành dịch bệnh. Đã có báo cáo về một ca bệnh lây truyền cho nhân viên y tế (5). Tỷ lệ tử vong theo ca bệnh là ≤ 10% với biến chủng ở Lưu vực Công-gô, nhưng < 1% với biến chủng ở Tây Phi.